Từ Cột cờ Quốc gia Lũng Cú nhìn xuống, ngôi làng Thèn Pả hiện ra thơ mộng, bình yên, lọt thỏm giữa những triền đá tai mèo sắc nhọn. Làng Thèn Pả là 1 nhóm nhỏ, với 11 hộ dân họ Vàng, đều là anh em trong một đại gia đình đã sinh sống cùng nhau từ lâu đời, thuộc thôn Thèn Pả, xã Lũng Cú.
Thèn Pả theo tiếng địa phương có nghĩa là “cánh đồng lớn”. Bởi vậy, Thèn Pả là cánh đồng trải rộng mênh mông, bằng phẳng hiếm có trên Cao nguyên đá.
Trưởng thôn Thèn Pả- ông Vàng Sính Lùng cho biết, để chuyển đổi từ làm nương rẫy sang kinh doanh du lịch, ông đã mất 2 năm vận động bà con trong thôn. Đến nay có khoảng 10 hộ bắt đầu đón khách.
"Để làm du lịch bà con cần dọn dẹp nhà cửa, hạn chế chăn nuôi trâu bò quanh khu vực nhà ở. Gia đình tôi là hộ đầu tiên chuyển qua làm mô hình này, bởi thấy mình làm bà con mới tin tưởng làm theo được", ông Lùng nói.
Ông nhớ như in, hồi mới đầu bà con chưa dám bỏ chăn nuôi để làm du lịch. Sau khi ông vận động một thời gian thì dịch Covid-19 bùng phát, không có khách, nhiều gia đình lại quay về chăn nuôi. "Việc thuyết phục bà con càng thêm khó khăn vì họ chưa thấy có thể kiếm tiền từ những ngôi nhà trình tường cũ kỹ", vị trưởng thôn kể.
Đến nay, bà con trong thôn vẫn giữ công việc làm nương rẫy nhưng ngừng chăn nuôi trâu bò gần khu nhà ở, hoặc phải chuyển súc vật đi xa hơn. Bên trong những ngôi nhà truyền thống, tất cả được dọn dẹp sạch sẽ, sẵn sàng đón khách bất cứ lúc nào.
Trưởng thôn Thèn Pả cho hay, ngay cạnh đây là thôn Lô Lô Chải, họ cũng đã làm du lịch và rất thành công. Đời sống người dân từ đó được cải thiện nhiều. Tôi nhìn vào đó rồi cố gắng thay đổi tư duy kinh tế của bà con. Chỉ mong sao thôn bản mình cũng có thể phát triển kinh tế từ việc làm du lịch để bà con đỡ phải vất vả mà vẫn có của ăn của để.
Theo lãnh đạo xã Lũng Cú, toàn bộ thôn Thèn Pả nằm trong khu vực vành đai Cột cờ Quốc gia Lũng Cú, bởi vậy, các ngôi nhà đều được tu sửa đảm bảo giữ nguyên giá trị văn hóa truyền thống. Từ năm 2021, nhiều gia đình đã sửa sang lại nhà kết hợp làm homestay phục vụ khách du lịch. Đặc biệt, có nhiều hộ xây dựng các khu bungalow theo kiến trúc dân tộc Mông để đón khách. 11 hộ trong làng, hiện có 5 hộ đã tham gia làm du lịch cộng đồng. Trong đó, có 3 hộ trực tiếp nấu rượu, làm vải lanh, nấu mèn mén. Du khách đến đây sẽ được tận mắt trải nghiệm hoạt động nấu rượu ngô, rượu Dong giềng và làm mèn mén. Đặc biệt, làng đã thành lập Ban quản lý để thu mua và kiểm soát chất lượng các sản phẩm mà bà con làm ra, đồng thời giúp phân phối, tiêu thụ sản phẩm.
Câu chuyện Thèn Pả làm du lịch là minh chứng sống động cho thấy, nhờ sự nhạy bén trong tư duy làm du lịch của người dân và được cấp ủy, chính quyền địa phương định hướng, đến nay đã có thành tựu nhất định. Với làng Thèn Pả, mặc dù mới đi vào hoạt động, tuy nhiên, theo đánh giá, làng vẫn đang đảm bảo giữ gìn, phát huy được giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông. Đây là tiền đề để có thể mang lại giá trị kinh tế, đồng thời phát triển du lịch bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cho bà con nhân dân.
